BGST Müzik Birimi’nde vokal çalışmaları temel olarak iki başlık üzerinden yürütülmektedir. İlki, vokalistlerin teknik gelişiminin (nefes ve diyafram çalışmaları, doğru ses kullanımı - entonasyon, ses ‘register’larının tanınması ve belli rezonans bölgelerinin kullanımı vs.) hedeflendiği teknik çalışma, diğeri ise bölgesel farklılıkların ve dil çeşitliliğinin korunduğu, geleneksel formları temel alan bir repertuvar üzerinden yapılan solo/koro formasyon çalışması. Vokal çalışmalarında, klasik batı şan eğitiminin yanında, yaşadığımız topraklarda gelişmiş olan vokal geleneklerini de tanımaya ve uygulamaya yönelik daha zengin bir eğitim metodolojisi geliştirilmeye çalışılıyor. Türkiye’de klasik şan eğitiminin geleneksel müziklerle ilişkisine / ilişkisizliğine dair açmazlardan yola çıkarak, vokal eğitimi konusunda geleneksel müziklerle batı şan teknikleri arasında köprü kurmayı gözeten bir vokal eğitimi her zaman temel derdimiz olmuştur. Bu anlamda, geleneksel kaynaklarla batı şan eğitiminin olanaklarını kaynaştırabilen Bulgaristan konservatuvarlarında eğitim almış ve eğitmenlik yapmış ve 90’lı yıllarda Türkiye’ye gelmiş olan Özcan Sönmez’den (İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı) alınan şan eğitimi ve kendisiyle birlikte yaptığımız repertuvar çalışmaları, vokal eğitimine yaklaşım konusunda önemli bir kaynak olmuştur bizler için. Yaklaşık iki yıldır şan ve repertuvar çalışmaları yaptığımız, özellikle geleneksel müzik okullarının da gelişkin olduğu Azerbaycan’da çalışmalar yapmış olan Cavit Mürtezaoğlu’nun birikimlerinden faydalanılması da aynı şekilde ön açıcı olmuştur.
Formasyon çalışmalarının ise proje/albüm/konser çalışma dönemleri dışında da beraberinde yürütülebilecek arkaplan/alan çalışmaları ile desteklenerek belli bir sistematik içinde geliştirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla bu başlık, önümüzdeki dönem müzik biriminde başlatılacak olan alan çalışmaları kapsamında tekrar değerlendirilecektir.
Geçtiğimiz sene içerisinde BÜFK ve BGST’de yapılan vokal eğitim çalışmalarında, içerik ve yöntem oluşturma amacıyla bir vokal metodu hazırlandı. Metot, 9 bölümden oluşuyor: Aşağıdaki refereransların kaynak alındığı ilk 7 bölümde (Giriş, Nefes Kullanımı/Solunum, Larenks, Rezonans, Vokal Registerları ve Registerlar Arası Geçişler, Diksiyon, Ses Sağlığı ve Bakımı) ses kullanımına yönelik genel bilgilendirme yer alıyor. 8. Bölüm’de bireysel ve koral teknik alıştırmalar, 9. Bölüm’de ise koral repertuvar şarkıları (Kardeş Türküler albüm ve konserlerinde seslendirilen bazı şarkılar da koral repertuvarın malzemesini oluşturmakta) var. Önümüzdeki dönem içerisinde metodun içerik ve repertuvar anlamında geliştirilmesi hedefleniyor.
- Cavit Mürtezaoğlu’nun Ses Atölyesi Ders Notları (yayımlanmamış).
- Çevik, Suna. Koro Eğitimi ve Yönetim Teknikleri, Doruk Yayımcılık, 1997.
- Manchester, Arthur L. “Ses Üretiminin Temelleri Üzerine On iki Ders” Folklora Doğru. Sayı 60, s.249-275.
- Peckham, Anne. The Contemporary Singer: Elements of Vocal Technique (Berklee Guide).
- Riggs, Seth. Singing for the Stars: A Complete Program for Training Your Voice. Edited by John Carratello.
- Ömür, Mehmet. Sesin Peşinde, Pan Yayıncılık
- Vennard, William. “Şarkı Söyleme Mekanizması ve Tekniği” Folklora Doğru. Sayı 61, s.335-370
Çalışma Dönemi: Eylül – Kasım 2006
Vokal Çalışması, Sayat Nova Korosu’ndan Melikcan Zaman’ın çalıştırıcılığında sürdürülmektedir. Sayat Nova Korosu’ndan katılımcılarla ortak tasarlanan koral çalışmalar kapsamında, Ermeni müziğindeki koral gelenek ile BGST Kardeş Türküler projesinde oluşturulmaya çalışılan toplu vokal kullanımı arasında bir birliktelik oluşturulabilmesi hedeflenmektedir.
Bunun dışında çalışma repertuvarında, özellikle klasik müzik ve popüler müzik formlarını örnekleyen koral şarkılara da yer verilmektedir.
BÜFK ve BGST’de gerçekleştirilen vokal eğitim çalışmalarına yönelik içerik ve yöntem oluşturma amacıyla hazırlanan “Vokal Metodu”na refereransla; “nefes kullanımı/solunum”, “rezonans”, “vokal registerları ve registerlar arası geçişler”, “diksiyon /artikülasyon”, ve “ses kullanımı”na yönelik genel bilgilendirme ile belirlenmiş gevşeme – nefes – ses açma egzersizleri de çalışma kapsamına alınmıştır.