Bu yazı daha önce Agos gazetesinde yayınlanmıştır (Sayi:652, 26 Eylül 2008).

Yerevan müzik piyasasında son yıllarda en geniş yeri “karışık disco” ve rabiz[[dipnot1]] tarzları tutuyor. Bu tarzlarda albümlerden birer örnek alıp dinlerken aslında Ermenistan’da bir çok alanda (politik, kültürel) gördüğümüz komşu ülkelerden ve dünyadan referans alma, hatta “kopya çekme” durumunun müzik piyasasındaki yanısmalarını gayet rahat fark edebiliyoruz. Birçok Avrupa ülkesinde ve Amerika’daki müzik listelerinde hit olmuş İngilizce şarkıların ya da İstanbul’dan özellikle pop ve arabesk duyumlu şarkıların Ermenice’ye çevrilip söylenmesi bu durumu somutlayan birçok örnek sunuyor. Büyük çoğunlukla kaynak dahi gösterilmeden yapılan bu “(ç)al-kullan!” şeklindeki çalışmalar dışında yine aynı tarzlarda kendi özgün bestelerini ve albümlerini sunan çalışmalar da görmek mümkün. Müzik marketlere (ki bu tarz mağazaların sayısı bir veya iki) girip şöyle bir göz attığımızda “alternatif “ kanatta da yeni çalışmaların yer aldığı bölümlerin giderek genişlediğini fark edebiliyoruz. Avangard-folk, jazz, rock gibi farklı alanlarda yapılan bu çalışmalara uzun yıllar Yerevan’da alternatif müzikal arayışları olan birçok önemli ismin de eklendiği görülüyor.

Sonia Varujian’ın “janabar”(yolculuk) adlı çalışması da bu alanda çıkan yeni ürünlerden biri. Genç yaşta müziğe başlayan sanatçı, bestelediği şarkıları gitarı eşliğinde seslendiriyor. 2005 yılında Ermenistan’ın çocuklara yönelik bir sanat atölyesi için Lori bölgesinde bulunan Martz köyüne giden Sonia, bu ziyaret vesilesi ile bir süredir ara verdiği beste çalışmalarına tekrar başladı. “Janabar” ise, çalışmalarını İngilizce yapan sanatçının ilk Ermenice albümü. Beste ve düzenlemelerini kendisinin yaptığı, gitar-vokal birlikteliğinde lirik ezgilerin var olduğu albümde sanatçıya Ermenistanlı birçok müzisyen eşlik ediyor: Nelly Manukyan (flüt), Asghik Ghazaryan (obua), Jemma Aprahamyan, Lusine Aghababyan (Keman), Lilit Mkhitaryan (Viola), Ashken Gasparyan, Artyom Manukyan (Çello), Martin Olikyan (Klarnet), Meri Vardanyan (Kanun), Hagop Jaghaspanyan (Gitar), Edvard Harutyunyan (Perküsyon), Levon Tevanyan (Tav[[dipnot2]] shvi), Armen Grigoryan (Duduk), Artur Khachaturyan (Akordeon). Naregatsi Sanat Merkezi desteğiyle üretilen albümün özgün kapak-kitapçık tasarımı ve ayrıca şarkı sözlerinin Ermenice-İngilizce olarak yer alması Ermenistanda üretilen birçok albümde var olmayan bir zenginlik katıyor.

Janabar albümü aslında çok da önemli ve değerli bir amaç taşıyor. Sonia Varujian ve albümdeki diğer sanatçılar 2002 yılından bu yana Ermenistan’da bakıma muhtaç bina ve okulları yenilemek amacı ile faaliyet gösteren Yergir Derneği ile işbirliği yaparak albüm gelirini Martz köyünde bulunan okulun onarımına destek olmak için bu kuruma bağışlamayı hedefliyorlar. Dünyanın neresinde olursa olsun böylesi bir amaç-araç desteklenmeli! http://www.sonyavaroujian.com, http://www.yerkir.org