Yerevan müzik piyasasında, son yıllarda özellikle disko ve rabiz* tarzlarında yapılan çalışmalar geniş bir yer tutuyor. Bu tarzlarda yapılan albümlerden birer örnek alıp dinlerken aslında Ermenistan’da birçok alanda (politik, sosyal, kültürel...) gördüğümüz, komşu ülkelerden ve dünyadan referans alma, hatta “kopya çekme” durumunun müzik piyasasındaki yanısmalarını gayet rahat fark edebiliyoruz. Birçok Avrupa ülkesinde ve Amerika’daki müzik listelerinde hit olmuş İngilizce şarkıların ya da İstanbul’dan özellikle pop ve arabesk duyumlu şarkıların Ermenice’ye çevrilip söylenmesi, bu durumu somutlayan birçok örnek sunuyor. Büyük çoğunlukla kaynak dahi gösterilmeden yapılan bu “(ç)al-kullan!” şeklindeki çalışmalar dışında yine aynı tarzlarda kendi özgün bestelerini ve albümlerini sunan çalışmalar da görmek mümkün. Müzik marketlere (ki bu tarz mağazaların sayısı bir veya iki) girip şöyle bir göz attığımızda “alternatif“ kanatta da yeni çalışmaların yer aldığı bölümlerin giderek genişlediğini fark edebiliyorz. Avangard-folk, jazz, rockgibi farklı alanlarda yapılan bu çalışmalara uzun yıllar Yerevan’da alternatif müzikal arayışları olan birçok önemli ismin de eklendiği görülüyor.
Sonia Varujian’ın, "Janabar" (Yolculuk) adlı çalışması da bu alanda çıkan yeni ürünlerden biri. Genç yaşta müziğe başlayan sanatçı, bestelediği şarkıları gitarı eşliğinde seslendiriyor. 2005 yılında Ermenistan’ın çocuklara yönelik bir sanat atölyesi için Lori bölgesinde bulunan Martz köyüne giden Sonia, bu ziyaret vesilesiyle bir süredir ara verdiği beste çalışmalarına tekrar başlar. Janabar ise, çalışmalarını ingilizce yapan sanatçının ilk Ermenice albümü olur. Beste ve düzenlemelerini kendisinin yaptığı, gitar-vokal birlikteliğinde lirik ezgilerin var olduğu albümde sanatçıya Ermenistan'lı birçok müzisyen eşlik ediyor: Nelly Manukyan (flüt), Asghik Ghazaryan (Obua), Jemma Aprahamyan, Lusine Aghababyan (Keman), Lilit Mkhitaryan (Viola), Ashken Gasparyan, Artyom Manukyan (Çello), Martin Olikyan (Klarinet), Meri Vardanyan (Kanun), Hagop Jaghaspanyan Gitar), Edvard Harutyunyan (Perküsyon), Levon Tevanyan (**Tav shvi), Armen Grigoryan (Duduk), Artur Khachaturyan (Akordeon). Naregatsi Sanat Merkezi desteğiyle üretilen albümün özgün kapak-kitapçık tasarımı ve ayrıca şarkı sözlerinin Ermenice-İngilizce olarak yer alması Ermenistan'da üretilen birçok albümde var olmayan bir zenginlik katıyor.
"Janabar" albümü, aslında çok da önemli ve değerli bir amaç taşıyor. Sonia Varujian ve albümdeki diğer sanatçılar 2002 yılından bu yana Ermenistan’da bakıma muhtaç bina ve okulları yenilemek amacı ile faaliyet gösteren Yergir Derneği ile işbirliği yaparak albüm gelirini Martz köyünde bulunan okulun onarımına destek olmak için bu kuruma bağışlamayı hedeflemişler.
Dünyanın neresinde olursa olsun böylesi bir amaç-araç desteklenmeli!
*Rabiz: Genel olarak Türkçe şarkıların (bazen ironik) şekilde ermeniceye çevrilmiş, arabesk duyumlu öğelerin kullanıldığı (vokal yorumu,düzenleme anlayışı,enstrüman tavrı anlamında) müzik tarzı.
**Tav: (Pes, kalın)