CHICAGO, IL, 15 Ağustos, 2009 --/BASIN DUYURUSU/-- Kanser Önleme Koalisyonu'nun yaptığı uyarıya göre, deney farelerinde kansere neden olduğu gösterilmiş olan suni tatlandırıcı aspartamın, insanlar tarafından tüketilmesinin yasaklanması gerekmektedir.
Kanserojen gıda katkı maddelerinin otomatik olarak yasaklanmasını gerektiren 1958 tarihli Delaney Yasası’nın açık hükümleri uyarınca Koalisyon, ABD Gıda ve İlaç İdaresi’nin (FDA) yeni atanan başkanı ve halk sağlığı savunucusu Dr. Margaret Hamburg’u göreve çağırarak aspartamın kullanımını derhal yasaklamasını talep etmektedir.
İlk defa 1965’de bir ilaç firması olan G.D. Searle tarafından bulunan aspartam halihazırda Nutrasweet, Equal ve Canderel adı altında Ajinomoto Sweeteners tarafından pazarlanmaktadır.
Dünyada en yaygın şekilde kullanılan ikinci suni tatlandırıcı olan aspartam, sıcak çikolata, sakız, şeker, tatlı, yoğurt ile gazlı ve toz halindeki içecekler de dahil olmak üzere 6.000 den fazla üründe bulunmaktadır. Dünyada 200 milyondan fazla kişinin tükettiği ve 30 yılı aşkın bir süredir kullanımda olan aspartam, FDA tarafından ilk 1974’de onaylanmıştı.
Sakarinden sonra en yaygın tatlandırıcı olan aspartam suni tatlandırıcı pazarının yaklaşık yüzde 60’ını temsil etmektedir.
Aspartam, gıda, meşrubat, şekerleme ve sakız üreticilerine 200 kat daha az tatlı olan şekere göre önemli maliyet tasarrufu sağlamaktadır. Kalorisiz bir tatlandırıcı olan aspartamın, kilo kontrolüne de yardımcı olduğu kabul edilmektedir.
Aspartam üreticileri tarafından yapılan kanserojenlik çalışmaları negatif [kansere neden olmadığı-ç.n.] sonuç vermiştir.
Ancak Kanser Önleme Koaliyon Başkanı Dr. Samuel S. Epstein’ın yaptığı uyarıya göre aspartamın yiyecekler, vitaminler ve ilaçlardaki kullanımı yanlış güvenlik bilgilerine dayanmakta ve bu konudaki siyasi manevralar 30 yıl öncesine kadar uzanmaktadır.
Ocak 1976’da devrin FDA Başkanı Dr. Alexander M. Schmidt’in Amerikan Kongresi’ndeki tanıklığında, Searle için çalışan Hazleton Laboratuarları’nın aspartamla ilgili toksikolojik verileri çarpıtmakla suçlandığını belirtmişti.
FDA, tatlandırıcının deney hayvanlarındaki kanserojenik etkileri ile ilgili kaygıları incelemek için bir Araştırma Kurulu toplamış ve Kurul 1980’de, aspartamın beyin tümörlerinin oluşumuna katkıda bulunabileceğine karar vermişti.
Dr. Epstein o zamanki FDA’nın teyit edilmeyi bekleyen bu bulgulara istinaden tatlandırıcının artık kullanılmamasını tavsiye ettiğine dikkat çekmektedir.
Ancak Searle’in Yönetim Kurulu Başkanı daha sonra Bush Yönetiminde Savunma Bakanlığı yapan Donald Rumsfeld tatlandırıcıya onay almak için “nüfuzlu tanıdıklarını yardıma çağıracağına” ant içmişti.
Ronald Reagan’ın göreve başlamasından bir gün sonra, 21 Ocak 1981’de, Searle aspartamın gıda tatlandırıcısı olarak onaylanması için FDA’ya yeniden başvurdu ve Reagan’ın yeni FDA Başkanı Arthur Hayes Hull (Jr) Araştırma Kurulu’nun kararını incelemesi için beş kişilik bir Bilim Kurulu atadı.
Kurul 3-2 oy çokluğuyla yasağı onayladı ama Hull bunun üzerine kurula 6. bir üye atadı ve oylamada sonuç 3-3 oldu. Sonrasında Hull takdir hakkını aspartam lehine kullanarak yasağı kaldırdı.
Hull, görevi kötüye kullandığı yolundaki iddialar karşısında FDA’dan ayrıldıktan sonra 1985’de Searle’ı satın alan Monsanto ve Searle’in çalıştığı başlıca hakla ilişkiler şirketi olan Burston-Marsteller’de işe başladı.
Dr.Epstein, tatlandırıcı ile ilgili endişeler belirten yegâne doktor değildir.
Dahiliye ve diyabet uzmanı olan Dr. H.J. Roberts, 25 Temmuz 2009’da yeni FDA başkanına gönderdiği mektubunda yiyecekler ve diğer ürünlerdeki aspartamın tehlikeli sağlık etkilerine dikkat çekmiştir.
“Aspartame Disease: An Ignored Epidemic" [Aspartam Hastalığı: Gözardı Edilen Salgın] ve "Aspartame Disease: an FDA Approved Epidemic" [Aspartam Hastalığı: FDA Onaylı Bir Salgın] adlı kitapların yazarı olan Dr. Roberts, " Benim kendi veri tabanımda yer alan 1400’den fazla kişinin yaşadığı önemli rahatsızlıklar sakız da dahil olmak üzere doğrudan bu ürünlerin kullanılmasına bağlanabilir.” diye yazmaktadır.
Tatlandırıcının yasaklanması için başka çağrılar da olmuştur. Örneğin bu yıl İngiltere’de Milletvekili Roger Williams “Kanserojen olan bu maddenin İngiliz yiyecek ve içecek pazarında tümden yasaklanması için ikna edici ve güvenilir kanıtlar” olduğunu belirtmiştir.
Dr.Epstein, aspartamın kanserojenliğiyle ilgili kanıtların, bir İtalyan laboratuarında farelerle yapılan benzersiz bir beslenme testiyle daha da güçlendiğini söylemektedir.
2005’de yaklaşık 200’lük fare grupları ve normal insan beslenme seviyelerinden düşük dozlarla yapılan son derece hassas ömür-boyu beslenme testlerinde saygın bir kurum olan Italyan Ramazzini Vakfı aspartamın kesin bir şekilde kanserojen olduğunu doğrulamıştır. Tatlandırıcıyla beslenen deney farelerinin lenf bezleri, beyin ve böbrek de dahil olmak üzere bir çok organında yüksek oranda kanser oluşmuştur.
Dr.Epstein, yaşamlarının erken cenin devresinde aspartamla beslenen farelerin ömürboyu aspartama maruz kaldıklarını söylemektedir. “Bunun da evvelce bildirilen organlarda görülen kanser oranlarını daha da yüksek seviyelere taşıdığını” belirtmektedir.
Ramazzini araştırmasını, ABD Ulusal Çevre Sağlığı Bilimleri Enstitüsü’nün hakemli dergisi "Environmental Health Perspectives" 2005 Kasım sayısında haber yapmıştır.
Ramazzini yazarları, “Araştırmamız, aspartamın kanserojenik etkilerinin, insanların günlük alımında kabul edilenden daha az bir seviyede, 1 kilogram vücut ağırlığı başına günlük 20 miligram dozda açık bir şekilde çoklu potansiyel [İng. multipotential] kanserojenik bileşik olduğunu göstermiştir” şeklinde yazmaktadır.
Şu anda insanlar için kabul edilebilir günlük alım ABD ‘de 50 mg/kg Avrupa’da ise 40 mg/kg’dır.
Nisan 2007’de bu araştırmanın sonuçları Ramazzini bilim insanları tarafından New York’taki Mount Sinai Tıp Fakültesi’nde sunulmuştur.
Dr.Epstein, bu bulgulara tatlandırıcı sanayi, Coca-Cola, Pepsi-CO, Nestle ve Monsanto gibi belli başlı tatlandırıcı kullanıcıları ile sanayi-yönelimli bilimsel dergi ,"Critical Reviews in Toxicology" tarafından şiddetle itiraz edilmesinin hiç de şaşırtıcı olmadığını söylemektedir.
Aspartamın kanserojenliği ile ilgili yeni bilimsel kanıtları ve FDA tarafından ilk kabulündeki siyasi oyunları göz önünde tutarak Dr.Epstein, yeni FDA Başkanı Dr.Hamburg’u aspartamın insan tüketimindeki kullanımını acilen yasaklamaya davet etmektedir.